Y Grŵp Trawsbleidiol ar Bobl Hŷn a Heneiddio
Adroddiad 2013 – 2014
Cyflwyniad
Mae'r Grŵp Trawsbleidiol ar Bobl Hŷn a Heneiddio yn gweithio i sicrhau bod anghenion penodol pobl hŷn yn cael eu hystyried yng Nghynulliad Cenedlaethol Cymru ac y gall Aelodau'r Cynulliad sydd â diddordeb mewn materion pobl hŷn ddod at ei gilydd i wneud gwahaniaeth cadarnhaol.
Dyma aelodau'r grŵp:
• Mike Hedges AC (Cadeirydd);
• Mark Isherwood AC;
• Darren Millar AC;
• Keith Davies AC;
• Kirsty Williams AC;
• Lindsay Whittle AC;
• Rebecca Evans AC;
• Aled Roberts AC;
• Laura Nott, Age Cymru (Ysgrifennydd)
Datganiad gan y Cadeirydd
Yn ystod sesiwn 2013-14, mae'r Grŵp Trawsbleidiol wedi dilyn rhaglen waith amrywiol. Mae wedi canolbwyntio arbroblemau fel sgamiau ariannol, tlodi tanwydd a thoiledau cyhoeddus.
Mae'r grŵp wedi cael effaith wirioneddol drwy godi ymwybyddiaeth o faterion yn y cyfryngau ac yn y Cynulliad Cenedlaethol, cynnal ymchwil gyda Gwasanaeth Ymchwil yr Aelodau, a chyfathrebu â Gweinidogion y Llywodraeth.
*llofnod*
Mike Hedges AC
9 Hydref 2013
Pwnc: Sgamiau a thwyll
Cafwyd cyflwyniadau gan Andrew Bertie, Scambusters a Gerry Keighley, Cydlynydd Ymgyrchoedd, Age Cymru.
Mae Tîm y Scambusters yn mynd i'r afael â phobl sy'n galw'n ddiwahoddiad drwy Gymru, gan gynnwys masnachwyr twyllodrus sy'n mynd o ddrws i ddrws, a throseddau ym maes busnes. Mae ganddynt y pŵer i erlyn 'sgamwyr', ac i fynd ati i adennill arian ar gyfer dioddefwyr drwy'r Ddeddf Enillion Troseddau. Ar hyn o bryd, mae Scambusters yn gweithio ochr yn ochr â nifer o sefydliadau, gan gynnwys Age Cymru, i ledaenu'r neges am sgamiau yng Nghymru.
Gerry Keighley yw Cydlynydd yr ymgyrch 'Sgamiau a thwyll'. Mae wedi bod yn siarad â phobl hŷn, sydd wedi sôn wrtho sut y cawsant eu llethu a'u dychryn gan sgamiau a thechnegau gwerthu sy'n rhoi pwysau ar y cwsmer. Roeddent yn teimlo'n rhwystredig, ac yn ofni eu bod wedi cael eu camarwain. Roeddent hefyd yn poeni, ac yn cael eu dychryn weithiau, gan bobl sy'n galw heibio i werthu rhywbeth nad oes arnynt ei eisiau na'i angen, er enghraifft, dreif neu do newydd. Mae pobl hŷn yn dal i gael eu hebrwng i'r banc gan dwyllwyr i dynnu symiau mawr allan - mae'n dechrau â chnoc ar y drws.
Argymhellion/camau i'w cymryd
· Aelodau'r Grŵp Trawsbleidiol i gydlofnodi Datganiad o Farn i gefnogi ymgyrch Scambusters ac Age Cymru yn erbyn sgamiau.
· Y Grŵp Trawsbleidiol i ysgrifennu at Lesley Griffiths AC, y Gweinidog Llywodraeth Leol, i ofyn beth y gall Llywodraeth Cymru ei wneud i fynd i'r afael â sgamiau.
· Darganfod pwy sy'n gyfrifol am sgamiau ar garreg y drws drwy Gomisiwn y Cynulliad. Y Cynulliad ynteu San Steffan?
· Mike Hedges AC a Mark Isherwood AC i weithio'n agosach gyda banciau wrth drafod problemau sgamio.
Yn bresennol
|
Mike Hedges AC, Cadeirydd |
|
Darren Millar AC |
|
Janet Finch-Saunders AC |
|
Mark Isherwood AC |
|
Julie Morgan AC |
|
Lindsay Whittle AC |
|
Steve Cushen, Staff Cymorth (Mike Hedges AC) |
|
Jackie Radford, Staff Cymorth (Aled Roberts AC) |
|
Gerry Keighley, Age Cymru |
|
Andrew Bertie, Scambusters |
|
Tim Hodgson, Scambusters |
|
Chris Jones, Gofal a Thrwsio Cymru |
|
Lynda Wallis, Fforwm Strategaeth 50+ y Fro |
|
Daisy Cole, Swyddfa'r Comisiynydd Pobl Hŷn |
|
Monika Hare, Rhwydwaith Pobl Hŷn a Heneiddio Cymru |
|
Roby Miles, Glaxo Smith-Kline |
|
Graeme Francis, Age Cymru |
|
Laura Nott, Age Cymru,Ysgrifennydd |
5 Chwefror 2014
Pwnc: Tlodi Tanwydd
Cafwyd cyflwyniadau gan Carole Morgan-Jones, NEA Cymru a chyd-Gadeirydd Cynghrair Tlodi Tanwydd Cymru a Lee Parry, Pennaeth Nest.
Elusen yw NEA sydd wedi ymrwymo i ddileu tlodi tanwydd a sicrhau cynhesrwydd fforddiadwy i bawb. Mae'r elusen yn bod ers dros 30 mlynedd ac NEA Cymru sy’n ei chynrychioli yng Nghymru. Eglurodd Carole Morgan-Jones fod tlodi tanwydd yn cael ei ddiffinio fel yr angen i wario dros 10% o incwm y cartref ar gostau tanwydd i fd yn ddigon cynnes i fod yn iach ac yn gysurus ac os oes angen i deulu wario 20% neu fwy o'u hincwm ystyrir eu bod mewn tlodi tanwydd difrifol. Yn 2012, amcangyfrifwyd bod 30% o deuluoedd Cymru mewn tlodi tanwydd.
Cyflwynodd Lee Parry y rhaglen Nyth drwy egluro mai cynllun a ariennir gan Lywodraeth Cymru yw hwn. Ei nod yw helpu pobl mewn tlodi tanwydd drwy addasu cartrefi fel eu bod yn defnyddio ynni'n fwy effeithlon. Gall Nest ddarparu gwahanol fathau o gymorth o fesurau i wella cartrefi, cynnal archwiliadau i weld a all pobl hawlio budd-daliadau a chyfeirio pobl at sefydliadau eraill a all helpu. Cyflwynodd Lee Parry drosolwg ar waith rhaglen Nyth hyd yma, a sut y mae wedi helpu pobl hŷn.
Argymhellion / camau i'w cymryd
· Y CPG i ysgrifennu at y Gweinidog i ofyn a ddylai Llywodraeth Cymru
ddiwygio Grŵp Cynghori’r Gweinidogion
· Mike Hedges i gwrdd â Mark Isherwood i drafod y posibilrwydd i'r ddau Grŵp Trawsbleidiol (Pobl Hŷn a Heneiddio a Thlodi Tanwydd) weithio mewn partneriaeth.
· Un awgrym ar gyfer agenda'r cyfarfod nesaf oedd incwm isel
· Argymhellodd Mike Hedges y dylid gwahodd y Gweinidog Cymunedau a Threchi Tlodi i gyfarfod ymhen 12 mis
Yn bresennol
|
Mike Hedges AC, Cadeirydd |
|
Darren Millar AC |
|
Keith Davies AC |
|
Mark Isherwood AC |
|
Steve Cushen, Staff Cymorth (Mike Hedges AC) |
|
Nicholas Wall, Staff Cymorth (Mike Antoniw) |
|
Lynda Wallis, Fforwm Strategaeth 50+ y Fro |
|
Monika Hare, Rhwydwaith Pobl Hŷn a Heneiddio Cymru |
|
Jackie Radford, Staff Cymorth (Aled Roberts AC) |
|
Andrew Bell, SSIA |
|
Emily Warren, Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru |
|
Dr Phil Evans, ADSS Cymru |
|
John Vincent, Senedd Pobl Hŷn Cymru |
|
Phyllis Preece, Confensiwn Pensiynwyr Cenedlaethol |
|
John Davies, Cymdeithas Genedlaethol Pensiynwyr Cymru |
|
Nancy Davies, Fforwm Pensiynwyr Cymru |
|
Phil Vining, Age Connects Caerdydd a'r Fro |
|
Neil Williams, Gofal a Thrwsio Cymru |
|
Iwan Williams, Swyddfa'r Comisiynydd Pobl Hŷn |
|
Carole Morgan-Jones, NEA Cymru a chyd-Gadeirydd Cynghrair Tlodi Tanwydd Cymru |
|
Lee Parry, Pennaeth Nest - Ynni Cymunedol, Nwy Prydain |
|
Graeme Francis, Age Cymru |
|
Gerry Keighley, Age Cymru |
|
Laura Nott, Age Cymru,Ysgrifennydd |
7 Mai 2014
Pwnc: Toiledau cyhoeddus a'r Bil Iechyd y Cyhoedd newydd
Cyflwyniad gan John Vincent, Senedd Pobl Hŷn Cymru.
Rhoddodd John Vincent drosolwg ar Senedd Pobl Hŷn Cymru, sy'n rhoi llais i bobl hŷn drwy'r fforymau 50+. Un o'u hymgyrchoedd yw 'P am Pobl', i ddiogelu toiledau cyhoeddus yng Nghymru.
Ysgrifennodd Senedd Pobl Hŷn Cymru adroddiad yn ddiweddar yn galw am y canlynol:
· Llywodraeth Cymru i ddarparu mwy o arian ar gyfer y Cynllun Grant Cyfleusterau Cyhoeddus ac adfer y drefn o neilltuo arian yng nghyllidebau awdurdodau lleol drwy ei ddyrannu fel grant unigol y tu allan i'r Grant Cynnal Refeniw.
· Awdurdodau lleol i sicrhau bod y Cynllun yn cael ei hyrwyddo / hysbysebu'n effeithiol a hynny mewn fformatau printiedig a digidol.
· Rhoi dyletswydd statudol (sy'n cael ei fonitro a'i orfodi gan Lywodraeth Cymru) ar Awdurdodau lleol i sicrhau, fel hawl sylfaenol a ffordd o ddiogelu iechyd y cyhoedd, fod digon o doiledau cyhoeddus sy'n eiddo i'r awdurdod lleol a / neu doiledau preifat y gall y cyhoedd eu defnyddio, ar gael ym mhob tref / dinas fawr yng Nghymru.
Argymhellion/camau i'w cymryd
· Cytunodd Mark y dylid anfon cofnodion y cyfarfod hwn fel llythyr i’w ystyried yn ymgynghoriad y Bil Iechyd y Cyhoedd.
· Awgrymodd Mark Isherwood AC y dylid anfon llythyr at y Gymdeithas Llywodraeth Leol Cymru ynglŷn â safon toiledau cyhoeddus a'r gallu i'w defnyddio, gan gynnwys y gallu i ddefnyddio toiledau cyhoeddus mewn banciau a llyfrgelloedd.
Yn bresennol
|
Mike Hedges AC - CADEIRYDD |
Simon Wilkinson, Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru |
|
Julie Morgan AC |
John Vincent, Senedd Pobl Hŷn Cymru |
|
Mark Isherwood AC |
Phyllis Preece, Confensiwn Pensiynwyr Cenedlaethol |
|
Mark Major, Staff Cymorth Suzy Davies AC |
John Davies, Cymdeithas Genedlaethol Pensiynwyr Cymru |
|
John Vincent, Senedd Pobl Hŷn Cymru |
Nancy Davies, Fforwm Pensiynwyr Cymru |
|
Iwan Williams, Swyddfa'r Comisiynydd Pobl Hŷn |
Gareth Powell |
|
Lynda Wallis, Fforwm Strategaeth 50+ y Fro |
Graeme Francis, Age Cymru |
|
Carol Maddock, Rhwydwaith Pobl Hŷn a Heneiddio Cymru |
Gerry Keighley, Age Cymru |
|
Robin Moulster, BASW Cymru |
Laura Nott, Age Cymru - YSGRIFENNYDD |
|
Andrew Bell, SSIA |
|
|
Lorraine Morgan |
|
Adroddiad Ariannol 2013 – 14
Incwm: Dim
Gwariant (y telir amdano gan Age Cymru):
· Arlwyo 9 Hydref 2013: £82.08
· Arlwyo 5 Chwefror 2014: £155.76
· Arlwyo 7 Mai 2014: £62.88
Gwasanaeth Arlwyo gan Charlton House Catering catering.cardiffbay @ cymru.gov.uk 02920 898077
Cyfanswm: £300.72